Οι Aτλάντιοι & οι Αμαζόνες της Λιβύης

Οι Ατλάντιοι και οι Αμαζόνες της Λιβύης (από Διόδωρο Σικελιώτη και Ηρόδοτο)

Οι Ατλάντιοι και οι Αμαζόνες, κατά τον Σικελιώτη (Βιβλιοθήκη Ιστορική, βιβλίο τρίτο, κεφάλαια 53, 54, 56)

Πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία μας παρέχει ο αρχαίος ιστορικός Διόδωρος Σικελιώτης (90-30 π.Χ) γράφοντας πολύ αποκαλυπτικά στο παραπάνω βιβλίο του για τη ζωή και των πολιτισμό τριών λαών που ζούσαν στη Λιβύη (Αφρική): 1) για τις Αμαζόνες, μια γυναικοκρατούμενη φυλή που κατοικούσε στο νησί Εσπέρα μέσα στη λίμνη Τριτωνίδα, κοντά στο βουνό Άτλας, 2) για τους Ατλάντιους, τον πιο πολιτισμένο λαό της περιοχής εκείνης που κατοικούσε σε μια περιοχή στα Αφρικανικά παράλια του  Ωκεανού (τότε η περιοχή αυτή ονομαζόταν Λιβύη), με πρωτεύουσα την παραλιακή πόλη Κέρνη, 3) για την κατάκτηση των Ατλάντιων απο τις Αμαζόνες, 4) για μια άλλη γυναικοκρατούμενη φυλή, που ονομάζονταν Γοργόνες, που κατοικούσαν δίπλα στους Ατλάντιους και τους επιτίθονταν συνέχεια

Επειδή την εποχή του Διόδωρου οι περισσότεροι συγγραφείς πίστευαν ότι οι μόνες Αμαζόνες που υπήρξαν κατά τους προϊστορικούς αιώνες ήταν οι Αμαζόνες που κατοικούσαν στον Εύξεινο Πόντο, ο Διόδωρος επιπροσθετα διευκρινίζει στο ίδιο βιβλίο (ΙΙΙ, κεφάλαιο 52) ότι οι Αμαζόνες της Λιβύης επιτέλεσαν πράξεις αξιόλογες και έζησαν πολύ νωρίτερα (παλαιότερα) από τις Αμαζόνες του Πόντου (που κατοικούσαν στον ποταμό Θερμόδωντα). Αναφέρει και κάποιο χρονικό προσανατολισμό γράφοντας ότι «η γενιά των Αμαζόνων της Λιβύης εξαφανίσθηκε πολλές γενιές πριν τα Τρωικά, ενώ οι γυναίκες στον Θερμόδωντα ποταμό ήκμασαν λίγο πριν τα Τρωικά. Και δεν είναι παράλογο που οι μεταγενέστερες και πιο γνωστές κληρονόμησαν τη δόξα των πιο παλιών λόγω των τόσων χρόνων που μεσολάβησαν»

Δώστε πολύ προσοχή παρακάτω, οι περιγραφές του Σικελιώτη είναι συγκλονιστικές, σύμφωνα μ' αυτές η ιστορία των Ατλάντιων της Λιβύης είναι στενά συνυφασμένη με την ιστορία των Αφρικανών Αμαζόνων. 

 Κεφάλαιο 53:

1. Λένε λοιπόν πως υπήρξε κάποτε στα Δυτικά μέρη της Λιβύης, στα πέρατα της οικουμένης, ένα έθνος γυναικοκρατούμενο που ακολουθούσε ένα τρόπο ζωής καθόλου όμοιο μ’ εκείνον που επικρατεί σ’ εμάς. Συνήθεια των γυναικών  ήταν να ασχολούνται με τα έργα του πολέμου και έπρεπε να στρατεύονται για ορισμένα χρόνια κατά τα οποία να διατηρούν την παρθενία τους. Μετά την παρέλευση των ετών της στράτευσης πλησίαζαν τους άντρες με σκοπό την τεκνοποιία, ενώ οι αρχές και η διοίκηση των κοινών υποθέσεων ήταν όλες στα χέρια τους...

3. … Κατά τη γέννηση των παιδιών, τα βρέφη παραδίνονταν στους άντρες και εκείνοι τα ανέτρεφαν με γάλα και άλλες τροφές κατάλληλες για τη νηπιακή ηλικία. Αν τύχαινε να γεννηθεί κορίτσι καυτηρίαζαν τους μαστούς του για να μη φουσκώνουν κατά την ενηλικίωση. Γιατί θεωρούν πως οι μαστοί που εξέχουν από το σώμα δεν είναι και μικρό εμπόδιο στις εκστρατείες. Έτσι, επειδή ακριβώς είχαν στερηθεί τους μαστούς τους, ονομάζονται από τους Έλληνες Αμαζόνες» (α + μαζός = μαστός)

4. Σύμφωνα με το μύθο κατοικούσαν σ’ ένα νησί που ονομάστηκε Εσπέρα, επειδή ήταν προς τη Δύση, και βρισκόταν στη λίμνη Τριτωνίδα, η οποία ήταν κοντά στον ωκεανό που περικλείει τη γη, και πήρε τ’ όνομα της από κάποιον ποταμό Τρίτωνα που χύνεται σ’ αυτήν, η λίμνη κείται επίσης κοντά στην Αιθιοπία και κοντά στο όρος που βρίσκεται στην ακτή του ωκεανού, το μεγαλύτερο εκείνης της περιοχής και το οποίο οι Έλληνες ονομάζουν Άτλαντα…

6. ...Οι Αμαζόνες ίδρυσαν πόλη μέσα στη Τριτωνίδα λίμνη που την ονόμασαν, από το σχήμα της, Χερρόνησο 

(σημ: Χερσόνησος που εκτεινόταν μέσα στη λίμνη)

Η εισβολή των Αμαζόνων στη χώρα των Ατλάντιων της Λιβύης

Κεφ. 54:

1. ... Ξεκινώντας από τη πόλη της Χερρονήσου οι Αμαζόνες επιδόθηκαν σε πολλές πολεμικές επιχειρήσεις, με μια λαχτάρα να εισβάλουν σε πολλά μέρη της οικουμένης. Οι πρώτοι εναντίον των οποίων εκστράτευσαν λέγεται ότι ήταν οι Ατλάντιοι, οι οποίοι ήταν οι πιο πολιτισμένοι άνθρωποι σ’ εκείνους τους τόπους, κατοικούσαν σε μεγάλες πόλεις και νέμονταν μια ευημερούσα χώρα. Σ’ αυτούς λένε τοποθετεί η μυθολογία τη γέννηση των θεών στους τόπους που κείνται προς τα παράλια του ωκεανού σύμφωνα και με τους Έλληνες μυθογράφους....

2. ... Λέγεται λοιπόν ότι η βασίλισσα των Αμαζόνων Μύρινα συνέστησε στρατό από 30000 πεζούς και 3000 ιππείς ...

4. ...Εισβάλλοντας, λοιπόν, οι Αμαζόνες στη χώρα των Ατλάντιων, νίκησαν τους κατοίκους της πόλης Κέρνης, όπως ονομάζεται, σε μια σκληρή μάχη και μαζί με τους αντιπάλους που είχαν τραπεί σε φυγή πέρασαν τα τείχη και κυρίευσαν τη πόλη. Για να σπείρουν φόβο και τρόμο στους περιοίκους φέρθηκαν με ωμότητα στους ηττημένους, έσφαξαν όλους τους άνδρες από την νεανική ηλικία και πάνω, εξανδραπόδισαν γυναίκες και παιδιά και ισοπέδωσαν την πόλη ...

5. ... λέγεται πως τρομοκρατημένοι οι Ατλάντιοι συνθηκολόγησαν  παραδίδοντας τις πόλεις και παράγγειλαν ότι θα έκαναν ότι τους πρόσταζε, η βασίλισσα Μύρινα συμφιλιώθηκε μαζί τους και στη θέση της ισοπεδωμένης πόλης ίδρυσε άλλη που της έδωσε τ' όνομά της, σ' αυτήν εγκατέστησε τους αιχμαλώτους και όσους ήθελαν από τους ντόπιους.

6. Μετά οι Ατλάντιοι της προσέφεραν μεγάλα δώρα και κατόπιν δημόσιας ψηφοφορίας όρισαν να τις αποδίδονται αξιόλογες τιμές, εκείνη αποδέχθηκε τη φιλοφροσύνη και επιπλέον υποσχέθηκε να ευεργετήσει το έθνος τους...  

Οι Άτλαντες της Αφρικής και η «θάλασσα της Ατλαντίδας» σύμφωνα με τον Ηρόδοτο

Ο Διόδωρος Σικελιώτης δεν ήταν ο μόνος ιστορικός που έγραψε για μια Ατλάντια φυλή  που ζούσε παλιότερα στα παράλια της Βορειοδυτικής Αφρικής (τότε λεγόταν Λιβύη). Μερικούς αιώνες πριν τον Διόδωρο και σχεδόν 100 χρόνια πριν τον Πλάτωνα τις ίδιες περίπου πληροφορίες μας δίνει και ο αρχαίος ιστορικός Ηρόδοτος (484-425 π.Χ.), που δικαίως καθιερώθηκε σαν "πατέρας της ιστορίας", περιγράφοντες τα γεωγραφικά στοιχεία της Αφρικής και τα ήθη και έθιμα των λαών που ζούσαν παλιότερα σ' αυτή, στο έργο του «Ιστορίαι». Μας αναφέρει ότι υπήρχε ένας λαός φυτοφάγος που ζούσε σε διάφορες περιοχές στο βουνό Άτλας. Περιγράφει μάλιστα το βουνό με σχήμα κωνοειδές, μικρής έκτασης και με κορυφές πολύ ψηλές που είναι αδύνατο να της δει κάποιος γιατί χειμώνα - καλοκαίρι ήταν σκεπασμένες με σύννεφα και γι' αυτό το παρομοίαζαν σαν «κολόνα του ουρανού». Απ᾽ τ᾽ όνομα αυτού του βουνού οι άνθρωποι αυτοί ονομάζονταν Άτλαντες.

...Κι ύστερ᾽ από δρόμο άλλων δέκα ημερών, άλλος λόφος από αλάτι, και νερό, κι άνθρωποι να κατοικούν γύρω του. Αμέσως ύστερ᾽ από αυτό τον αλατόλοφο συναντάς βουνό, που τ᾽ όνομά του είναι Άτλας, που πιάνει μικρή έκταση και το σχήμα του είναι τέλειος κύκλος, και, απ᾽ ό,τι λένε, τόσο ψηλό, που είναι αδύνατο να δει κανείς τις κορυφές του, γιατί χειμώνα καλοκαίρι είναι σκεπασμένες με σύννεφα· οι άνθρωποι του τόπου λένε πως είναι η κολόνα τ᾽ ουρανού.  Απ᾽ τ᾽ όνομα αυτού του βουνού πήραν κι οι άνθρωποι αυτοί το δικό τους, δηλαδή ονομάζονται Άτλαντες. Και λένε γι᾽ αυτούς πως δεν τρώνε κανένα ζώο ούτε όνειρα βλέπουν. (Ηρόδοτος, Ιστορίαι, 4ο βιβλίο, παρ. 184.3 - 184.4)

Σχετικό με τα παραπάνω είναι και η γραπτή αναφορά που δίνει ο Ηρόδοτος για τη θάλασσα δυτικά της Β. Αφρικής, εκεί που βρίσκονταν οι Άτλαντες, έξω από τις στήλες του Ηρακλή, στο πρώτο του βιβλίο. Περιγράφοντας τις θάλασσες πέριξ της Μεσογείου, την συγκεκριμένη την κατονομάζει «θάλασσα της Ατλαντίδας» και όχι Ατλαντικό ωκεανό:

...Αυτή είναι μια θάλασσα από μόνη της (σημ. εννοεί τη Κασπία θάλασσα), που δεν ενώνεται με την άλλη θάλασσα. Διότι αυτό στο οποίο πλέουν οι Έλληνες, και η θάλασσα πέρα ​​από τους στύλους του Ηρακλή, που αποκαλούν θάλασσα της Ατλαντίδας, και η Ερυθρά Θάλασσα, είναι όλα ένα: αλλά η Κασπία είναι ξεχωριστή και από μόνη της...(Ηρόδοτος, Βιβλίο Ι (Κλειώ), παρ. 203)

Ιστορική ανάλυση - Σχόλια

Μπορεί να είναι αξιοπερίεργο αλλά όχι τυχαίο που πρώτα ο Ηρόδοτος αναφέρει για ένα λαό της Λιβύης με ονομασία «Άτλαντες» και μετά από 400 χρόνια ο Σικελιώτης για ένα λαό με όνομα «Ατλάντιοι» (που συνυπήρχε με τις Αμαζόνες και τις Γοργόνες). Ήταν δυο διαφορετικοί λαοί που ζούσαν σε διαφορετικές χρονικές εποχές ή μήπως ο ίδιος λαός;

Από το γεγονός ότι έζησαν περίπου στις ίδιες περιοχές της Βορειοδυτικής Αφρικής και τα ονόματά τους σχηματίζονται από την ίδια ρίζα "ατλ" ή "ατλαν" συμπεραίνεται ότι και οι δυο λαοί ήταν τουλάχιστον συγγενικές (σε καταγωγή) φυλές που ενδέχεται να ζούσαν σε διαφορετικές εποχές. Και επιπλέον, αν ζούσαν στην ίδια χρονική περίοδο τότε σίγουρα συμπεραίνεται ότι ήταν ο ίδιος λαός (η μικρή διαφορά στη κατάληξη της ονομασίας δεν παίζει κανένα ρόλο εδώ). Ήταν λοιπόν μια φυλή ή δύο συγγενικές φυλές με ονομασίες που παραπέμπουν στη χώρα της Ατλαντίδας.

Αν ακολουθήσουμε, κατα την διάρκεια της τελικής καταστροφής της ή πριν απ' αυτή, την ιστορική διαδρομή των κατοίκων της Ατλαντίδας ξεκινώντας από την «Ατλαντίδα νήσο του ωκεανού», τότε είναι λογικό να περιμένουμε την μετανάστευση των επιζώντων Ατλάντων ακριβώς στις περιοχές της Λιβύης που μας περιγράφουν ο Ηρόδοτος και ο Σικελιώτης. Οι παραθαλάσσιες αυτές περιοχές γύρω απο τις οροσειρές του Ατλαντα έγιναν η καινούργια πατρίδα τους και το ορμητήριό τους για καινούργιες μεταναστεύσεις προς ανατολάς. Εκεί κατοικούσαν ακόμα και οι μακρινοί απόγονοί τους, οι ονομαζόμενοι Ατλάντιοι, μέχρι «πάρα πολλές γενιές πριν τον Τρωικό πόλεμο» σύμφωνα με τον Διόδωρο. 

Οι «Άτλαντες» του Ηρόδοτου και οι «Ατλάντιοι» του Διόδωρου Σικελιώτη ήταν αναμφίβολα απόγονοι των διασωθέντων του κατακλυσμού και βρίσκοντας τον εαυτό τους στη Βόρεια Αφρική, προφανώς διατήρησαν μνήμες από τους θεούς, τις παραδόσεις και τον πολιτισμό τους, «η πηγή των οποίων ήταν ο ωκεανός» (δηλαδή ο Ατλαντικός). Επίσης είναι περισσότερο από ενδιαφέρον και όχι συμπτωματικό ότι ο Ηρόδοτος (450 π.Χ.) είχε ήδη καλέσει τον ωκεανό στα δυτικά τους με το όνομα «θάλασσα της Ατλαντίδας» σχεδόν εκατό χρόνια πριν από τον Πλάτωνα.